Η στεγανογραφία

Η στεγανογραφία προέρχεται από της λέξεις στεγανός + γραφή και είναι η διαδικασία κατά την οποία αποκρύπτεται κάποια πληροφορία που πρέπει να αποσταλεί σε κάποιον παραλήπτη μέσα σε ένα μέσο. Ως μέσο εδώ μπορεί να οριστεί οποιοδήποτε υλικό αντικείμενο ή άυλο (π.χ. άυλο αντικείμενο μπορεί να είναι τα αρχεία ενός Ηλεκτρονικού υπολογιστή).

Ο σκοπός της στεγανογραφίας είναι η αποστολή της επιθυμητής πληροφορίας κρυμμένης μέσα στο μέσο, έτσι ώστε να μην γίνει αντιληπτή από ανεπιθύμητα άτομα, άλλα μόνο από τον παραλήπτη που για τον οποίο προορίζεται. Για μεγαλύτερη ασφάλεια, τον τρόπο με τον οποίο έγινε η στεγανογράφηση της πληροφορίας και τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να ανακτηθεί πρέπει να τον γνωρίζει μόνο ο αποστολέας και ο παραλήπτης.

Η στεγανογραφία, παρόλο που σήμερα χρησιμοποιείται κατά βάση στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, δεν είναι καινούργια μέθοδος απόκρυψης της πληροφορίας κατά την επικοινωνία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα χρήσης της στεγανογραφίας στην αρχαιότητα είναι η αφήγηση ενός ιστορικού γεγονότος από τον Ηρόδοτο: αναφέρεται ότι ο Δημάρατος ήθελε να ειδοποιήσει τη Σπάρτη ότι ο Ξέρξης προτίθετο να εισβάλει στην Ελλάδα. Για να αποφύγει την κλοπή του μηνύματος έγραψε το μήνυμά του σε ξύλινη πινακίδα, αφού έξυσε το κερί που αυτή είχε και την οποία μετά κάλυψε πάλι με κερί. Οι πινακίδες φαίνονταν λευκές και αχρησιμοποίητες και με αυτό το τρόπο πέρασαν κάθε έλεγχο.

Αντίστοιχα η στεγανογραφία σήμερα μπορεί να υλοποιηθεί στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, κρύβοντας για παράδειγμα ένα αρχείο κειμένου μέσα σε μία εικόνα χρησιμοποιώντας το κατάλληλο λογισμικό. Φαινομενικά η εικόνα, μετά από την απόκρυψη του αρχείου κειμένου μέσα σε αυτήν, παραμένει ίδια με την αρχική.

Όσον αφορά τα θέματα ασφάλειας, η στεγανογραφία προσφέρει προστασία της κρυμμένης πληροφορίας για όσο δεν γίνεται αντιληπτή η ύπαρξη της πληροφορίας αυτής. Αν γίνει αντιληπτή η ύπαρξη της κρυμμένης πληροφορίας τότε είναι θέμα χρόνου η ανάκτησή της από ανεπιθύμητα άτομα, αν η πληροφορία δεν είναι κρυπτογραφημένη. Ο κλάδος που ασχολείται με την ανάκτηση των στεγανογραφικά κρυμμένων πληροφοριών λέγεται στεγανάλυση.

Επίσης πρέπει να ξεκαθαριστεί πως η στεγανογραφία δεν είναι μέθοδος κρυπτογραφίας. Η στεγανογραφία έχει ως σκοπό να αποκρύψει την ύπαρξη της πληροφορίας, σε αντίθεση με την κρυπτογραφία που σκοπεύει στην μετατροπή της πληροφορίας σε μη κατανοητή μορφή, έτσι ώστε ακόμα και αν γίνει αντιληπτή η ύπαρξη της πληροφορίας να μην μπορεί να διαβαστεί από άτομα που δεν είναι κάτοχοι του κλειδιού αποκρυπτογράφησης. Συνεπώς, για την επίτευξη μεγαλύτερης ασφάλειας μπορούμε να συνδυάσουμε τη στεγανογραφία με την κρυπτογράφηση.

Για παράδειγμα, μπορούμε ένα αρχείο κειμένου πρώτα να το κρυπτογραφήσουμε και ύστερα να το κρύψουμε μέσα σε μια εικόνα, πάντοτε με την χρήση του κατάλληλου λογισμικού. Έτσι αν γίνει αντιληπτή η ύπαρξη του κειμένου μέσα στην εικόνα και ανακτηθεί μέσω στεγανάλυσης από ανεπιθύμητα άτομα, δεν θα μπορεί παρ' όλα αυτά να διαβαστεί, λόγω του ότι είναι κρυπτογραφημένο.