Μειώθηκαν οι θάνατοι από AIDS, φυματίωση και ελονοσία

Μελβούρνη, Αυστραλία

Mείωση των θανάτων από AIDS, ελονοσία και φυματίωση καταγράφει αμερικανική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο The Lancet και παρουσιάστηκε τη Δευτέρα στο 20ο Διεθνές Συνέδριο για το AIDS, στη Μελβούρνη της Αυστραλίας.

Συγκεκριμένα, οι ερευνητές του Ινστιτούτου Μέτρησης και Αξιολόγησης της Υγείας, του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, με επικεφαλής τον Δρ Κρίστοφερ Μάρεϊ, ανέλυσαν στοιχεία από 188 χώρες και διαπίστωσαν ότι οι νέες λοιμώξεις από τον ιό HIV έχουν μειωθεί κατά το ένα τρίτο, συγκριτικά με το 2005, που αποτελέσε την χρονιά κορύφωσης της επιδημίας, παγκοσμίως. Επίσης, οι θάνατοι παιδιών από ελονοσία στην υποσαχάρια Αφρική έχουν μειωθεί κατά 31,5%, συγκριτικά με την προηγούμενη δεκαετία, ενώ οι θάνατοι από φυματίωση παρουσίασαν μείωση 3,7%, την περίοδο 2000-2013.

Πιο αναλυτικά, η μείωση των θανάτων από AIDS αποδίδεται στην καλύτερη φαρμακευτική αντιμετώπισή του με τα κοκτέιλ αντιρετροϊκών φαρμάκων. Η νόσος έχει μετατραπεί σε χρόνια πάθηση, αφού το 2013 ο αριθμός των πασχόντων ανερχόταν σε 30 εκατομμύρια, ενώ καταγράφηκαν 1,8 εκατομμύρια νέες λοιμώξεις (έναντι 2,8 εκατ. νέων μολύνσεων στο αποκορύφωμα που είχαν φθάσει οι νέες μολύνσεις το 1997), καθώς και 1,3 εκατ. θάνατοι (έναντι 1,7 εκατ. θανάτων στο αποκορύφωμα που είχαν φθάσει οι θάνατοι το 2005). 

Η μέση ετήσια μείωση των νέων μολύνσεων του AIDS είναι της τάξης του 2,7% (2,4% στους ενήλικες και 7,2% στα παιδιά).

Πέρυσι, περίπου ίσος αριθμός ανδρών και γυναικών προσβλήθηκε από AIDS, ενώ γενικά περισσότεροι άνδρες (54%) από ό,τι γυναίκες πεθαίνουν από τη νόσο. Από την άλλη, υπάρχουν αρκετά περισσότερες νέες μολύνσεις σε γυναίκες ηλικίας 15 - 24 ετών από ό,τι σε συνομήλικους άνδρες. Εξάλλου, η μελέτη επισημαίνει ότι στην Ευρώπη υπάρχουν ορισμένες χώρες με σχετικά υψηλά ποσοστά κρουσμάτων (Πορτογαλία, Ισπανία, Ρωσία, Ουκρανία).

Σε ότι αφορά την φυματίωση, έχει επίσης σημειωθεί πρόοδος καθώς μετά το 2000 επιταχύνεται σταδιακά η μείωση τόσο των νέων κρουσμάτων, όσο και των θανάτων. Ενώ μεταξύ 1990 - 2000 είχε καταγραφεί μέση ετήσια αύξηση περιστατικών κατά 0,4%, την επόμενη δεκαετία σημειώθηκε μείωση 1,3% κατ' έτος. Το 2013 υπήρξαν 7,5 εκατ. νέες μολύνσεις φυματίωσης και 1,4 εκατ. θάνατοι.

Τέλος, σε ότι αφορά την ελονοσία, ενώ μεταξύ 1990 - 2004 υπήρξε σημαντική αύξηση νέων περιστατικών και θανάτων παγκοσμίως, μετά το 2004 καταγράφεται μια μείωση θανάτων (π.χ. οι θάνατοι παιδιών στην υποσαχάρια Αφρική μειώθηκαν κατά 31,5%). Έτσι, το 2013 υπήρξαν διεθνώς περίπου 855.000 θάνατοι έναντι 1,2 εκατ. θανάτων στο αποκορύφωμα του 2004.

Παρά λοιπόν την πρόοδο, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά, καθώς καθεμιά από τις τρεις ασθένειες εξακολουθεί να προκαλεί ένα εκατομμύριο θανάτους, κάθε χρόνο. Προειδοποιούν μάλιστα, ότι χωρίς συντονισμένη δράση δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο σταδιακής ανόδου των θανάτων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην επιστημονική ομάδα συμμετείχαν ο καθηγητής Μιλτιάδης Τσιλιμπάρης του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και η Βασιλική Σταθοπούλου από το Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα».

Σε επιφυλακή λόγω επανεμφάνισης της ελονοσίας

Σε επιφυλακή βρίσκεται το ΚΕΕΛΠΝΟ μετά την επανεμφάνιση της ελονοσίας η οποία είχε εκριζωθεί στη χώρα μας το 1974. Τα 40 κρούσματα που σημειώθηκαν πέρσι στην περιοχή της Λακωνίας, στην Ανατολική Αττική, την Εύβοια και την Λάρισα κινητοποίησαν το ΚΕΕΛΠΝΟ το οποίο άρχισε την ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας ώστε να είναι έτοιμοι σε περίπτωση που θα εμφανιστούν και φέτος νέα περιστατικά. 

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η επανεμφάνιση της νόσου μπορεί οφείλεται στην εισροή μεταναστών από χώρες όπου ενδημεί η ελονοσία, οι οποίοι ενώ έχουν το παράσιτο στο αίμα δεν εμφανίζουν συμπτώματα, ή σε άτομα τα οποία έχουν ταξιδέψει σε αυτές τις χώρες. Ωστόσο σύμφωνα με στοιχεία επιδημιολογικής έκθεσης του ΚΕΕΛΠΝΟ το 2011 διαγνώστηκαν στη χώρα μας 40 κρούσματα ελονοσίας σε ασθενείς που δεν είχαν ταξιδέψει σε ενδημικές περιοχές. 
Από αυτούς οι 34 διέμεναν στο δήμο Ευρώτα του νομού Λακωνίας, δυο στην Εύβοια, δυο στην Ανατολική Αττική και ένας στη Βοιωτία και ένας στη Λάρισα. 
«Το βασικό είναι να διαγνωστεί η ελονοσία διότι όπως γνωρίζουμε μεταδίδεται με τα κουνούπια και μπορεί το κουνούπι να τη μεταφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η ελονοσία μεταδίδεται με το κουνούπι και όχι με την επαφή ή με κάποιον άλλο τρόπο» ανέφερε ο λοιμωξιολόγος-παθολόγος, επιμελητής της Α' Παθολογικής Κλινικής του ΑΧΕΠΑ, Παναγιώτης Κολλάρας, στο περιθώριο ενημερωτικής ημερίδας που διοργάνωσε το ΚΕΕΛΠΝΟ στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου. 

Τα συμπτώματα της ελονοσίας είναι κυρίως και μπορεί να μοιάζουν με αυτά γρίπης όπως πχ πονοκέφαλος, πυρετός, ρίγος, καταβολή, πόνος στις αρθρώσεις και διάρροιες. «Επομένως ο γιατρός που θα κάνει διάγνωση σε μια εμπύρετη νόσο με συμπτώματα γρίπης θα πρέπει να υποψιαστεί για το ενδεχόμενο της ελονοσίας αν ο ασθενής έχει ταξιδέψει σε μια χώρα της Νότιας Αμερικής ή της Νότιας Αφρικής, ανέφερε ο κ Κολλάρας. 
«Υπάρχουν περιοχές όπου υπάρχουν έλη και λιμνάζοντα νερά πχ στην περιοχή του Αξιού και στα περίχωρά του όπου υπάρχουν πολλά κουνούπια στα έλη ή στα λιμνάζοντα νερά και εκεί λόγω των πολλών κουνουπιών μπορεί να υπάρξει μετάδοση. Με βάση τα περσινά επιδημιολογικά δεδομένα ίσως να έχουμε και φέτος κάποια κρούσματα. 
Είμαστε σε επιφυλακή και γίνονται αυτές οι ενημερωτικές εκδηλώσεις για να χτυπήσουμε το καμπανάκι στους συναδέλφους γιατρούς ώστε να γίνει έγκαιρη διάγνωση» πρόσθεσε ο κ Κολλάρας. 

Για την πρόληψη της ελονοσίας η υπεύθυνη του ΚΕΕΛΠΝΟ στη Θεσσαλονίκη, Φανή Γκόμα, συνέστησε τη λήψη ατομικών μέτρων προστασίας και υγιεινής. «Να μη ξεχνάμε το αντικωνουπικό μας και από κει και πέρα να έχουμε προστασία στο σπίτι μας με σίτες στα παράθυρα, στους φεγγίτες, στον αεραγωγό του τζακιού και στο βόθρο όταν υπάρχει στο σπίτι. Να φροντίζουμε να μην υπάρχει καθόλου στάσιμο νερό και από κει και πέρα να υπάρξει από τους αρμόδιους φορείς καθαρισμός των 
αγωγών ομβρίων υδάτων και των καναλιών. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να μην υπάρχει στάσιμο νερό το οποίο θα αποτελέσει υδάτινη επιφάνεια κατάλληλη για την αναπαραγωγή των κουνουπιών» πρόσθεσε η κ Γκόμα.