Η κλιματική αλλαγή ωθεί τα έντομα στον δρόμο της προσφυγιάς

«Κλιματικοί πρόσφυγες» γίνονται ακόμη και τα έντομα που αντιδρούν ταχύτατα στην αύξηση της θερμοκρασίας και αλλάζουν γρήγορα περιβάλλον και τόπο κατοικίας, εξηγεί ο καθηγητής Εντομολογίας στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison των ΗΠΑ, Κένεθ Ράφα.

Ο Δρ Ράφα είναι προσκεκλημένος ομιλητής στο συνέδριο «Δασικά έντομα και παθογόνα σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον: Οικολογία, Παρακολούθηση & Γενετική», που διοργανώνεται στη Θεσσαλονίκη από το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης (ΕΛΓΟ Δήμητρα) υπό την αιγίδα της Διεθνούς Ένωσης Οργανισμών Δασικών Ερευνών (IUFRO).

«Η ζέστη είναι κινητήρια δύναμη για όλα τα έντομα, καθώς οι γεωγραφικές κατανομές τους καθορίζονται κατά κύριο λόγο από τις θερμοκρασίες του περιβάλλοντος. Ο μικρός κύκλος ζωής τους τα κάνει να αντιδρούν τάχιστα, σε αντίθεση με τα δέντρα και τα φυτά που δεν μπορούν να προσαρμοσθούν άμεσα», εξηγεί ο καθηγητής.

«Γι' αυτό τον λόγο, τα δέντρα θα υποστούν πιο έντονα τις συνέπειες της μεταβολής του κλίματος και όπως θα είναι "εξαντλημένα", θα προσβληθούν πιο εύκολα από έντομα τα οποία σταδιακά, μπορούν να τα νεκρώσουν», συμπληρώνει.

Ποια είναι όμως η αντίδραση των δασικών εντόμων στις πυρκαγιές;

Ο κ. Ράφα είναι κατηγορηματικός: τα φλοιοφάγα έντομα ωφελούνται από αυτές και ο πληθυσμός τους αυξάνεται καθώς τρέφονται από τα ημιθανή, εξασθενημένα δέντρα. «Απαιτείται χρόνος, λοιπόν, μετά τις καταστροφές από φωτιές, ώστε να επέλθει ισορροπία στο περιβάλλον με την παράλληλη αύξηση των φυσικών εχθρών των εντόμων».

Στην ομιλία του στο συνέδριο, ο κ. Ράφα θα επικεντρωθεί στους μηχανισμούς άμυνας των δέντρων στις «επιθέσεις» δασικών εντόμων και πώς η κλιματική αλλαγή επιδρά επάνω τους. Όπως εξηγεί, τα δέντρα έχουν μηχανισμούς άμυνας απέναντι στα έντομα, ανάμεσα στους οποίους είναι η παραγωγή ρητίνης ή ακόμη και η γρήγορη επούλωση των πληγών που προκαλούνται στο φλοιό.

«Οταν όμως τα δέντρα είναι "εξασθενημένα" από την κλιματική αλλαγή, "ταράζονται" και δεν μπορούν να αντιδράσουν», διευκρινίζει ο Δρ Ράφα. Για τον ίδιο, είναι σημαντικό να υπάρχουν μακροπρόθεσμοι στόχοι διαχείρισης ώστε να μειωθούν οι εξωτερικοί παράγοντες που δρουν στα δασικά οικοσυστήματα, όπως είναι κυρίως οι ανθρώπινες παρεμβάσεις.

Το Συνέδριο που αρχίζει σήμερα και θα ολοκληρωθεί στις 15 Σεπτεμβρίου, στοχεύει να προωθήσει τη γόνιμη συζήτηση, την ανταλλαγή επιστημονικών ιδεών, την παρουσίαση εμπεριστατωμένων μελετών, καθώς και να θέσει τις βάσεις για την έρευνα στο μέλλον πάνω στους τομείς της Δασικής Εντομολογίας και της Παθολογίας. 

Διοργανώνεται με την υποστήριξη του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «Δήμητρα» και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, του Δήμου Θεσσαλονίκης, της Ελληνικής Οικολογικής Εταιρείας και της Εντομολογικής Εταιρείας Ελλάδος. 

in.gr, ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τα 10 πιο επικίνδυνα έντομα στον κόσμο

Στο Νο 10 είναι το “μερμήγκι σφαίρα”. Διαθέτει τόσο ισχυρό κεντρί, που άνθρωποι που τους κέντρισε είπαν ότι “ήταν σαν να τους έχουν πυροβολήσει”. Από εκεί πήρε και την ονομασία “σφαίρα”. Οι επιστήμονες κατατάσσουν το δηλητήριο του σαν το πιο επώδυνο δηλητήριο που υπάρχει.

Στο Νο 9, ένα είδος μύγας το οποίο εναποθέτει τα αυγά του κάτω από το δέρμα των θηλαστικών. Εκείνα εκκολάπτονται για αρκετές εβδομάδες. Άνθρωποι που έχουν πέσει θύματα έχουν πει ότι νιώθουν τις προνύμφες να κουνιούνται μέσα στο κορμί τους.

Στο Νο 8 βρίσκεται ο ψύλλος. Ρουφάει το αίμα και μεταδίδει δεκάδες ασθένειες πολλές από αυτές θανατηφόρες για τον άνθρωπο. Ο ψύλλος είναι υπεύθυνος για την εξάπλωση της “βουβωνικής πανώλης”.

Στο Νο 7 το “έντομο που φιλάει”. Το kissing bug, έχει χαρακτηριστεί έτσι επειδή πηγαίνει στα κλειστά μάτια των ανθρώπων όταν κοιμούνται, αλλά κυρίως στα χείλη τους και δαγκώνει με τις δαγκάνες του. Μεταφέρει έτσι στο αίμα διάφορες ασθένειες, όπως η ασθένεια Τσάγκας. Ευθύνεται για τον θάνατο 12.000 ανθρώπων το χρόνο.

Στο Νο 6, ίσως η πιο επικίνδυνη σφήκα στον κόσμο. Η Ιαπωνική σφήκα. Το δηλητήριο της είναι τόσο ισχυρό που κυριολεκτικά υγροποιεί τους ανθρώπινους ιστούς. Η Ιαπωνική σφήκα, μετά το πρώτο τσίμπημα δεν σταματά αλλά συνεχίζει με μεγαλύτερη μανία. Κάθε χρόνο τουλάχιστον 40 άνθρωποι πεθαίνουν από τα τσιμπήματα της. Ο πόνος που προκαλεί επίσης είναι αβάσταχτος.

Στο Νο 5. Τα κόκκινα μερμήγκια, ή αλλιώς “μερμήγκια της φωτιάς”. Είναι άκρως επιθετικά μερμήγκια τα οποία τσιμπούν όλα μαζί το θύμα. Αφήνουν κόκκινα στίγματα από το κεντρί τους, αλλά συχνά πυκνά όταν κάποιος δεν καταφέρει να απομακρυνθεί πεθαίνει. (ποσοστό 5%).

Στο Νο 4, η περίφημη “μύγα τσε τσε”. Πρόκειται για μεγάλες μύγες που τρέφονται με αίμα. Μεταφέρουν παράσιτα που δημιουργούν τον “ύπνο της μύγας”. Κάθε χρόνο εκατοντάδες άνθρωποι ακόμη και σήμερα πεθαίνουν.

Στο Νο 3, Οι αφρικάνικες μέλισσες. Πρόκειται για μέλισσες μαχητές, άκρως επιθετικές, με ισχυρότατο δηλητήριο. Το χαρακτηριστικό τους είναι πως όταν ένας άνθρωπος, ή ζώο βρεθεί στο διάβα τους, δεν σταματούν να τον κυνηγούν για τουλάχιστον 700 μέτρα. Φανταστείτε 700 μέτρα να τρέχετε να σωθείτε και να σας τσιμπούν. Εάν σας τσιμπήσουν περισσότερες από 1000 τέτοιες μέλισσες, δεν υπάρχει γυρισμός...

Στο Νο 2, Το “μερμήγκι οδηγός”. Πρόκειται για ένα είδος μερμηγκιών με πολυπληθέστατες αποικίες, των 22 και περισσοτέρων, εκατομμυρίων μελών. Επιτίθενται μαζικά και περικυκλώνουν το θύμα τους, που συχνά μπορεί να είναι και ο άνθρωπος. Στο πέρασμα τους δεν γλυτώνει τίποτε. Κυριολεκτικά αφανίζουν το θύμα.

Στο Νο 1 το κουνούπι. Ναι όσο και να μην το πιστεύετε, είναι το κουνούπι. Το οποίο μεταδίδει ασθένειες θανατηφόρες για τον άνθρωπο, όπως η ελονοσία, ο ιός του Δυτικού Νείλου και άλλες που σκοτώνουν περισσότερο από 1.000.000 το χρόνο.